4

4

Заратустра глядзеў на людзей i дзiву даваўся. Пасля ён сказаў так:

"Чалавек - гэта вяроўка, напятая памiж жывёламi i Звышчалавекам, вяроўка над прорваю.

Небяспечна iсцi, небяспечна станавiцца на пераходзе, небяспечна азiрацца, небяспечна баяцца i спыняцца.

Велiчнае ў чалавеку тое, што ён мост, а не мэта: што вартае ў чалавеку любовi, дык гэта тое, што ён - пераход i захад.

Я люблю таго, хто не ўмее жыць iнакш, як у iмя свайго захаду, бо ён на пераходзе.

Я люблю таго, хто мае ў сабе вялiкую пагарду, бо ён - вялiкi шанавальнiк i страла палымянасцi, што тужыць па тым беразе.

Я люблю не таго, хто шукае за зоркамi прычыны загiнуць i стаць ахвярай, а таго, хто ахвяруе сабою зямлi, каб калi-небудзь яна зноў зрабiлася зямлёй Звышчалавека.

Я люблю таго, хто спазнае i спазнаваць хоча, каб калi-небудзь жыў Звышчалавек. Бо такога ён хоча захаду сабе.

Я люблю таго, хто працуе i вынаходзiць, каб пабудаваць жытло Звышчалавеку i падрыхтаваць яму зямлю, жывёл i раслiны: бо такога ён хоча захаду сабе.

Я люблю таго, хто любiць цноту сваю: бо цнота - гэта воля да захаду i страла палымянасцi.

Я люблю таго, хто не пакiдае сабе анiводнай кроплi духу, а прагне быць цалкам духам сваёй цноты: так, нiбы дух, праходзiць ён па мосце.

Я люблю таго, хто з цноты сваёй робiць вабу i лёс: толькi дзеля сваёй цноты ён яшчэ хоча жыць i болей не жыць.

Я люблю таго, хто не хоча мець лiшне шмат цнотаў. Адна цнота - больш за дзве, бо яна той вузел, на якiм трымаецца лёс.

Я люблю таго, чыя душа раскiдае сябе, хто не хоча падзякi i сам не дзякуе: бо ён заўсёды дорыць i не хоча ацалiць сябе.

Я люблю таго, хто саромеецца, калi шчасцiць яму ў гульнi, i хто пытаецца ў сябе: няўжо я няшчасны гулец? - бо ён прагне страцiць усё.

Я люблю таго, хто кiдае залатыя словы наперадзе ўчынкаў сваiх i заўсёды робiць больш, чым абяцае: бо ён хоча захаду сабе.

Я люблю таго, хто апраўдвае будучыя пакаленнi, а мiнулым дае збавенне, бо ён хоча пагiбелi ад сённяшнiх.

Я люблю таго, хто карае Бога свайго, бо ён свайго Бога любiць: бо ён мае загiнуць ад гневу Бога свайго.

Я люблю таго, чыя душа глыбокая нават у сваiх пошасцях; хто можа загiнуць ад малога выпрабавання: самохаць iдзе ён па мосце.

Я люблю таго, чыя душа перапоўнена так, што ён забывае сябе i ўбiрае ў сябе ўсе рэчы: так усе рэчы нясуць яму захад.

Я люблю таго, хто свабодны духам i свабодны сэрцам; таго, чыя галава толькi часцiнка ягонага сэрца, - а сэрца вядзе яго да захаду.

Я люблю ўсiх, падобных да цяжкiх кропляў, што падаюць адна за адной з чорнай хмары, якая навiсла над чалавецтвам: яны запабягаюць блiзкасць блiску маланкi i гiнуць, як вешчуны.

Бачыце, я - вяшчун маланкi, я - цяжкая кропля з хмары; а завуць тую маланку - Звышчалавек..."