1

We use cookies. Read the Privacy and Cookie Policy

1

"Не адыходзь! - сказаў тады дарожнiк, якi называў сябе Заратустравым ценем. - Застанься э намi, а то ранейшая туга зноў нападзе на нас.

Стары чарадзей шчыра падзялiўся з намi тым найгоршым, што ў яго было, i вось, зiрнi, - у нашага добрага пабожнага Папы на вачах слёзы, i ён зноў гатовы плысцi па моры паныласцi.

Падобна на тое, што гэта каралi спрабуюць стрымлiвацца перад намi: бо за сённяшнi дзень яны лепш за ўсiх нас навучылiся гэтаму! Але я гатовы пайсцi ў заклад, што калi б не сведкi, яны б таксама закалацiлi благую гульню,

- благую гульню марудлiвых воблакаў, вiльготнай маркоты, сырой нуды, хмарнага неба, украдзеных сонцаў, восеньскiх вiскатлiвых вятроў!

- благую гульню нашых галашэнняў i крыкаў на дапамогу: застанься ж з намi, о Заратустра! Тут шмат схаваных гаротаў, якiя хочуць выказацца, шмат воблачнага i вечаровага, шмат душнага паветра!

Ты накармiў нас моцай, мужчынскай ежай i бадзёрымi прыпавесцямi: дык жа не дапусцi, каб дух жаноцкасцi i песты авалодаў намi за дэсертам!

Ты адзiн робiш паветра вакол сябе моцным, бадзёрым i чыстым! Нiдзе на зямлi не знаходзiў я паветра чысцейшага, чым у тваёй пячоры!

Хоць i пабачыў я шмат краёў, а нос мой адвык пазнаваць i ацэньваць розныя пахi; а ў цябе, у тваёй пячоры, цешыцца нюх мой як нiколi раней!

Хiба што аднаго разу, - о, даруй мне адзiн успамiн! Не крыўдуй за старую застольную песню, якую я склаў, жывучы сярод дочак пустынi:

- бо там таксама было добрае, здаровае, светлае паветра Ўсходу: там адышоў я далей за ўсё ад захмаранай, ад сырой, панурай, струхлелай Эўропы!

Тады я любiў дзяўчат Усходу i iншых паднябесных краiн, чые блакiтныя нябёсы не азмрочвалi нiводнае воблачка, нiводная думка.

Вы не паверыце, як жа манерна сядзелi яны, калi не скакалi - глыбокiя, але пры гэтым бяздумныя, быццам маленькiя таямнiцы, быццам упрыгожаныя стужкамi загадкi, быццам дэсертныя арэшкi,

- стракатыя, яркiя i чужыя, сапраўды так! Але не азмрочвала iх нiводная аблачынка - гэтыя загадкi давалiся адгадваць сябе: i вось - у гонар гэтых дзяўчат склаў я тады застольную псальму - псальму за дэсертам".

Так казаў дарожнiк, якi называў сябе Заратустравым ценем; i перш чым хто паспеў адказаць яму, ён схапiў арфу старога чарадзея i, скрыжаваўшы ногi, азiрнуўся вакол, спакойны i мудры: павольна i выпрабавальна ўцягнуў у сябе паветра, быццам спрабуючы на смак новае, незнаёмае паветра чужой краiны. А пасля заспяваў у нейкай адмысловай манеры, з лямантам i завываннем.